„Z pola do garnka” w rolnictwie ekologicznym

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie zrealizowało w październiku, jako partner KSOW, projest „Z pola do garnka – współpraca rolników ekologicznych w skracaniu łańcucha dostaw”. Odbyły się wyjazdy studyjne, wykłady, warsztaty oraz dwudniowe seminarium. Uczestnikami projektu byli rolnicy ekologiczni i  w  trakcie konwersji, młodzi rolnicy, doradcy rolniczy ds. rolnictwa ekologicznego i przedsiębiorczości oraz przedstawiciele Lokalnych Grup Działania.

Jakie najpoważniejsze problemy stoją przed rolnictwem ekologicznym? Uczestnicy wskazali wśród nich przede wszyskim te:
– wysokie koszty zarządzania taką produkcją,
– zbyt niskie ceny, oferowane przez firmy skupujące produkty ekologiczne,
– ryzyko, związane z przejściem na system rolnictwa ekologicznego,
– ograniczona wiedza konsumentów na rynku rolnictwa ekologicznego, odnośne znaczenia żywności produkowanej metodami ekologicznymi, jak również brak zaufania do jakości żywności,
– brak obrotu i infrastruktury rynkowej,
– trudności w zaistnieniu na rynku pojedynczych gospodarstw, wyspecjalizowanych w produkcji kilku produktów,
– brak współpracy rolników przy wprowadzaniu swoich produktów na rynek, w ramach wspólnej oferty.

Założeniem operacji było rozpowszechnienie i spopularyzowanie rozwoju rolnictwa ekologicznego w naszym kraju i zatrzymanie tendencji spadkowej ilości gospodarstw rolnych, produkujących metodami ekologicznymi, która w ostatnich latach sukcesywnie maleje w wyniku wycofywania się rolników ekologicznych z takich metod produkcji (brak opłacalności). Rolnictwo ekologiczne pozwala utrzymać bioróżnorodność na obszarach wiejskich, co też wpływa na rozwój potencjału turystycznego wsi, chroni środowisko naturalne poprzez ograniczenia w  zastosowaniu środków chemicznych w produkcji, jak również promuje obszary wiejskie jako miejsce przyjazne organizmowi człowieka – powiedziała Małgorzata Pucek, ­Kierownik ­Zespołu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie.

Jednym z  takich przykładów na współpracę polskich rolników, wytwarzających żywność ekologiczną jest Paczka od Rolnika. Pomysł jest prosty. Rano zebrane z  pola lub sadu ekologiczne plony po południu mają trafić do klientów w mieście. Na pomysł Paczki od Rolnika wpadła kilka lat temu grupa rolników z  Lokalnej Grupy Działania Dunajec-Biała.

– Sprzedaż bezpośrednia owoców czy warzyw jest szansą na przetrwanie dla wielu małych i średnich gospodarstw rolnych, stanowiących dominujący element unikalnego krajobrazu polskiej wsi. Coraz więcej ludzi zaczyna podchodzić ze zrozumiałą rezerwą do anonimowej żywności w supermarketach i szuka pewnych dostawców na wsi. Zupełnie tak, jak to było niegdyś, kiedy każdy miał swojego zaprzyjaźnionego gospodarza. Dlatego rolnicy – korzystajmy z tej możliwości! – zachęcał Jan Czaja, reprezentant ­paczkaodrolnika.pl.

Inną z inicjatyw jest połowany przez sandomierski Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości – Inkubator przetwórczy w  Dwikozach. To miejsce, w  którym rolnik lub inny właściciel surowców roślinnych może – za stosunkowo niewielką opłatę – rozpocząć ich przetwarzanie korzystając z  infrastruktury inkubatora, maszyn i urządzeń oraz doradztwa oferowanego przez podmiot prowadzący inkubator. To o tyle istotna i warta polecenia inicjatywa – że rolnicy, choćby chcieli, nie podejmują decyzji o produkcji np. dżemów czy sałatek warzywnych na bazie produktów wytworzonych w gospodarstwie na większą skalę niż własne potrzeby bo nie mają warunków do tego typu produkcji i nie dysponują środkami pozwalającymi na kupowanie stosownych maszyn. Tym samym tracą szansę na uzyskanie
dodatkowego źródła dochodu.

– Pomagamy wprowadzać te produkty do punktów sprzedaży. Pomagamy budować świadomość konsumentów o  przewadze ja-
kościowej żywności produkowanej lokalnie – powiedział Piotr Korpysz z Inkubatora.

– Rolnictwo ekologiczne w Polsce jest dzisiaj na zakręcie – ocenił w trakcie seminarium Jan Czaja. – Mamy produkcję, mamy popyt ale brakuje logistyki, współpracy producentów opartej na oddolnej inicjatywie, przez co tracimy możliwości zbytu zarówno na polskim jak i zagranicznych rynkach.