Przygotowanie pola pod siew kukurydzy

Dokładność przedsiewnej uprawy roli ma bezpośredni wpływ na równomierność wschodów.

Kukurydza jest uprawiana w szerokiej rozstawie rzędów i przy małej obsadzie roślin w związku z czym wymaga bardzo starannej uprawy roli i należy maksymalnie ograniczać ugniatanie roli. Powszechnie praktykowanym sposobem jest montowanie kół bliźniaczych do ciągników podczas wykonywania zabiegów doprawiania roli. Warto również zmniejszyć ciśnienie w oponach kół ciągników (zależnie od warunków i rodzaju opony) oraz unikać przejazdów po zbyt wilgotnym polu. Jest to ważne ponieważ kukurydza posiada wiązkowy system korzeniowy, który reaguje negatywnie na nadmierne zagęszczenie gleby. W sprzyjających warunkach, korzenie przerastają glebę do głębokości 2 m, przy czym pierwsze skupisko korzeni rozwija się pod powierzchnią pola a drugie na głębokości około 70 cm. Przy zbyt mocno zagęszczonej glebie rośliny będą miały utrudniony dostęp do wody i składników pokarmowych, co będzie ograniczało ich rozwój i potencjał plonowania.

Po orce przedzimowej

Celem uprawy przedsiewnej jest wytworzenie na powierzchni pola luźnej warstwy gleby, o gruzełkowatej strukturze, przez którą może następować wymiana powietrza i ciepła niezbędnego do kiełkowania nasion. Tak wykonana uprawa roli zapewni szybkie ogrzanie się jej do temperatury 8-10oC, co jest niezbędne do dobrego skiełkowania nasion kukurydzy. Wiosną zabiegi uprawowe należy rozpocząć możliwie jak najszybciej. Zalecane jest w pierwszej kolejności włókowanie lub bronowanie (bronami odwróconymi zębami do góry). Zabieg ten należy wykonać jak najwcześniej, jak tylko jest możliwość wjechania w pole. Przerywane jest wtedy bezproduktywne parowanie wody i wyrównywana jest powierzchnia pola, szczególnie wtedy, gdy orka była wykonana mało starannie. Włókowanie przyczynia się również do przyspieszenia ogrzewania gleby i jednocześnie pobudza nasiona chwastów do kiełkowania. Wykonanie głębszego spulchniania z wykorzystaniem kultywatora na głębokość 10-14 cm wskazane jest tylko w miejscach po zastoiskach wodnych.
Zbyt wczesne rozpoczynanie prac uprawowych, przy nadmiernej wilgotności gleby będzie prowadziło do tworzenia na powierzchni pola głębokich kolein po kołach ciągników i niszczenia struktury gleby.

Na glebach lekkich, uprawę przedsiewną można ograniczyć do dwukrotnego bronowania broną zębową ciężką, lub zastosowania zestawu bron zębowych połączonych z wałem strunowym. Na glebach typowo kukurydzianych, dobre efekty pracy zapewniają agregaty uprawowe, w których elementami roboczymi są zęby sprężynowe współpracujące z jednym lub dwoma wałami strunowymi. Rozstaw zębów zakończonych redliczkami na belkach ramy agregatu uprawowego podczas uprawy pod kukurydzę powinien wynosić od 8 do 10 cm, co zapewnia dobre spulchnianie gleby oraz skuteczne rozbijanie brył. optymalne efekty pracy w przedsiewnym przygotowaniu roli uzyskuje się poprzez stosowanie agregatów wyposażonych w sztywne zęby zakończone gęsiostopkami które podcinają na żądaną głębokość całą powierzchnię pola.

Najdokładniejsze utrzymywanie jednakowej głębokości pracy jest zapewnione w agregatach, które podczas pracy są oparte na dwóch wałach – przednim i tylnym. Prędkości robocze agregatów powinny być dostosowane do warunków panujących na polu i zazwyczaj wynoszą powyżej 8 km/h (najczęściej od 8 do 12 km/h). Uprawa ze zbyt dużą prędkością roboczą będzie powodowała nadmierne niszczenie struktury oraz może skutkować rozpyleniem gleby.

Aktywne maszyny uprawowe powinny być wykorzystywane przede wszystkim na glebach ciężkich. Stosowanie takich maszyn pozwala zazwyczaj na przygotowanie roli do siewu w jednym przejeździe roboczym. Dlatego też każdorazowo w zależności od warunków panujących na polu należy dobierać prędkość obrotową elementów roboczych maszyny oraz prędkość roboczą agregatu, by nie doprowadzić do rozpylenia gleby.

Orka wiosenna

Na glebach lekkich które charakteryzują się nietrwałą strukturą, zaoranie pola wiosną również daje dobre efekty. Jeśli nie wykonano ziębli jesienią, a warunki na to pozwalają, można zaorać pole w okresie zimowym lub na przedwiośniu. Orka wiosenna powinna być wykonana najpóźniej na 3-4 tygodnie przed planowanym siewem. Ponadto powinna być płytka (do 20 cm) i uzupełniona wałem działającym wgłębnie (Campbella) lub wyjątkowo (w przypadku jego braku) broną kolczatką. Jeżeli na polu pozostało ściernisko po zbiorze zbóż lub z rozdrobnioną słomą np. po zbożach czy kukurydzy, to w pierwszej kolejności należy wykonać uprawę agregatem ścierniskowym, a następnie orkę. Zastosowanie takiego układu zabiegów agrotechnicznych pozwoli dokładnie wymieszać duże ilości słomy z wierzchnią warstwą roli i tym samym uniknąć warstwowego przyorania resztek pożniwnych. Na polach czystych i niezachwaszczonych np. po burakach, ziemniakach lub poplonie ścierniskowym pozostawiającym delikatne i kruche resztki roślinne (np. gorczyca), orkę można pominąć. Wówczas uprawę najlepiej będzie wykonać wczesną wiosną agregatem w którym sekcją spulchniającą jest brona talerzowa, kompaktowa brona talerzowa lub kultywator.

dr hab. Ireneusz Kowalik
UP Poznań