Dzieci w Polsce są odwodnione– nowe badanie naukowców z UJ
Niemal połowa uczniów jest odwodniona [1]. Taki wniosek przedstawili niedawno naukowcy z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, którzy zbadali parametry antropometryczne i stan nawodnienia dzieci w wieku szkolnym [2].
Okazuje się, że wśród spożywanych przez nie płynów dominuje herbata słodzona cukrem. Natomiast, wbrew obiegowym opiniom, dzieci i młodzież nie piją wcale za dużo soków, które często wymieniane są jako jedna z przyczyny otyłości. Tymczasem ekspert – dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska, dietetyk, Adiunkt w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UJ Collegium Medicum – podkreśla ich korzystne właściwości i wyjaśnia, dlaczego rodzice powinni zadbać o to, by ich pociecha sięgała po wartościowe płyny.
[1] Badanie wykonane w jednostce organizacyjnej Kliniki Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia UJCM, pod nadzorem merytorycznym Dr A. Kozioł- Kozakowskiej, dane niepublikowane, wrzesień 2018; Badanie częściowo finansowe ze środków projektu Fruit Juice Matters[2] Ibidem
Dzieci w wieku szkolnym najchętniej sięgają po słodzoną herbatę, co wynika głównie z uwarunkowań kulturowych, jednak, jak komentują eksperci, nie wpisuje się ona w żadne aktualne rekomendacje w zakresie zdrowego żywienia. Za to, wbrew powszechnej opinii, dzieci nie piją wcale za dużo soków. Tylko 22% badanych uczniów sięga po 100% owocowe soki każdego dnia, przy czym średnie dzienne spożycie soku wynosi ok. ½ szklanki [3].
[3] Ibidem
Ryc. 1. Częstotliwość spożycia soków owocowych przez dzieci.
Ryc. 1. Częstotliwość spożycia soków owocowych przez dzieci.
– Wśród badanych dzieci zbyt niskie było spożycie soków 100%, szczególnie soku pomarańczowego. Tymczasem jest to produkt, który ze względu na swój profil wodno-elektrolitowy mógłby korzystnie wypłynąć na stan nawodniania organizmu. Nie jest prawdą powszechne przekonanie, że dzieci piją soków za dużo. Okazuje się, że w badanej grupie ponad połowa dzieci otyłych nie piła soku pomarańczowego wcale lub piła go bardzo rzadko (1-3 razy w miesiącu). W odniesieniu do jego właściwości, jako źródła składników o charakterze przeciwzapalnym m.in. hesperydyny [4] jest to ilość niezadowalająca – wyjaśnia dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska.
[4] Rangel-Huerta et al. Normal or high polyphenol concentration in orange juice affects antioxidant activity, blood pressure, and body weight in obese or overweight adults. Journal of Nutrition. 2015;145(8):1808-1816. https://academic.oup.com/jn/article/145/8/1808/4644403
Jedna szklanka soku pomarańczowego pokrywa dobowe zapotrzebowanie na witaminę C u dzieci i młodzieży oraz 20% dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy, oba te składniki odgrywają ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego [5]. Owoce cytrusowe są wyjątkowo bogate w związki fenolowe jak np. hesperydyna czy naringina, a ponieważ większość związków fenolowych znajduje się w skórce owocu, przemysłowe tłoczenie pozwala na przedostanie się większej ilości tych fitozwiązków do soku [6],[7].
[5] EFSA Dietary Reference Values (DRVs) for vitamin C https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/j.efsa.2013.3418[6] Peleg H et al. Distribution of bound and free phenolic acids in oranges (Citrus sinensis) and grapefruits (Citrus paradisi). J Sci Food Agric.1991, 57:417–426.[7] Pereira M, Fulgoni V. Consumption of 100 percent Fruit Juice and Risk of Obesity and Metabolic Syndrome: Findings from the National Health and Nutrition Examination Survey 1999–2004. J Am Coll Nutr.2011, 29(6), 625-9
Oprócz profilu spożycia płynów i stanu nawodnienia uczniów, sprawdzono również jak wygląda wśród nich spożycie warzyw i owoców – produktów, które stanowią podstawę prawidłowego odżywiania.
– Ponad połowa dzieci objętych badaniem nie spożywała tych produktów w 5 porcjach dziennie (3 porcje warzyw i 2 porcje owoców). Jednak dzieci, które piły soki 100% jadły również więcej owoców i warzyw. Potwierdzają to również badania innych autorów [8]. Wyniki te, w połączeniu z faktem, że szklanka soku ok. 200 ml może stanowić jedną z zalecanych porcji warzyw lub owoców, powodują, że – wbrew obiegowej opinii, soki są wartościowym elementem codziennego jadłospisu. Dlatego warto, aby rodzice zmieniali przyzwyczajenia dzieci i – wyrabiając prawidłowe nawyki, zachęcali je do sięgania po wartościowe produkty – podsumowuje ekspert.
[8] Matthieu Maillot at al.Beverage consumption patterns among 4–19 y old children in 2009–14 NHANES show that the milk and 100% juice pattern is associated with better diets. Nutr J. 2018; 17: 54. doi: 10.1186/s12937-018-0363-9
