Dynia – królowa jesieni – odmiany, przetwory, dekoracje

Dynia wraca do łask. Coraz bardziej doceniamy liczne walory tego warzywa, bogatego w beta-karoten, potas, witaminę C, błonnik i kwas foliowy. Dynia działa odkwaszająco na organizm, wspomaga odchudzanie i leczenie nadciśnienia. Jest jednym z pierwszych produktów wprowadzanych do menu niemowląt. Przyrządzana na słodko lub słono, spożywana jest w postaci zup, przetworów i deserów. Dodajemy ją do sałatek i racuchów. Wykorzystujemy również jej pestki, będące źródłem cynku i witaminy E. Z pestek wytłaczany jest też olej.

Najpopularniejszą u nas odmianą jest dynia polska, ale dostępne są też dynia hokkaido, piżmowa, muszkatołowa i makaronowa, różniące się kształtem, wielkością i smakiem. Istnieją również odmiany dekoracyjne, niejadalne z powodu bardzo twardej skórki.

Z soczystego miąższu ugotujemy pyszną zupę-krem, którą podamy z ryżem, makaronem, grzankami, groszkiem ptysiowym lub podprażonymi pestkami dyni. Dawniej popularna była również słodka wersja zupy dyniowej – na mleku, z zacierką. Energetyczne, intensywnie pomarańczowe danie znakomicie zaprezentuje się na mlecznym talerzu o delikatnie rzeźbionych brzegach.

Przed przygotowaniem przetworów, które coraz chętniej robimy sami w domu, należy zaopatrzyć się w potrzebne do tego sprzęty i akcesoria. Słoików możemy użyć wielokrotnie, ale te, na których pojawiły się ślady rdzy lub wyszczerbienia trzeba bezwzględnie wyrzucić. Także zakrętki nie mogą być w żaden sposób uszkodzone. Przydadzą się też nowe deski do krojenia i noże oraz garnki o różnej pojemności. Zdaniem specjalistów najlepsze są te wykonane z wysokogatunkowej stali nierdzewnej. Dopasowana szklana pokrywa pozwoli na podgląd zawartości i zoptymalizuje czas gotowania. Kapslowe dno akumulujące ciepło umożliwi gotowanie w małej ilości wody, pozwalając w ten sposób zachować w potrawach cenne witaminy. Dzięki miarce na wewnętrznej ściance dobierzemy odpowiednie proporcje potraw. Wybierając garnek, warto zwrócić uwagę, by naczynie miało poręczne uchwyty, na przykład pokryte antypoślizgową i nienagrzewającą się powłoką z silikonu, a także nadawało się do wszystkich rodzajów kuchenek i mycia w zmywarce.

Do przetworów z dyni ze względu na jej niską kwasowość musimy dodawać sok z cytryny, ocet lub kwaśne jabłka.
 
DŻEM Z DYNI I JABŁEK
Składniki:
1 kg dyni
50 dag jabłek kwaśnych
70 dag cukru
kilka goździków
mielony cynamon
Umytą i obraną dynię oczyścić z pestek i luźnego miąższu, pokroić na kawałki. Umyte jabłka pokroić, wymieszać z dynią, rozparować pod przykryciem, a później dusić w odkrytym naczyniu przez 30 minut. Przetrzeć (można też zblendować), dodać cukier i przyprawy i dalej podgrzewać, aż nieco zgęstnieje. Gorący dżem przełożyć do słoików i szczelnie zamknąć.

(Na podstawie: Skrodzka Z., Kompoty, marynaty, dżemy, wyd. IV, Warszawa 1984).

Dynię wykorzystamy również do przyrządzenia słodkości, np. ciasta dyniowego oraz tarty z musem lub dżemem. Ten prosty francuski deser charakteryzuje się przewagą owocowego lub warzywnego nadzienia nad ciastem, co obniża jego kaloryczność i podnosi walory odżywcze. Do przygotowania tarty potrzebna jest specjalna forma. Wykonana ze szkła żaroodpornego prezentuje się bardzo efektownie i elegancko, więc gotowe ciasto zaserwujemy na stół bez przekładania na talerz. Forma taka może też służyć jako naczynie na owoce lub słodkości. Bardzo łatwo utrzymać ją w czystości.

Dynia, szczególnie jej dekoracyjne odmiany, ze względu na kształty i kolory to również przepiękna ozdoba balkonu, tarasu, ogrodu oraz wnętrza domu. W zestawieniu z jesiennymi nieśmiertelnikami, wrzosami, chryzantemami, czy miechunkami zatrzyma na dłużej nastrój babiego lata. Lampiony, osłonki na doniczki lub wazony z dyni będą trwałymi dekoracjami, które ocieplą wizerunek mieszkania podczas zimowych miesięcy.

Liczne zalety i szeroki wachlarz zastosowań dyni czynią z niej bezkonkurencyjną królową jesieni. Wyczarować z niej można prawdziwe cuda – nie tylko karocę dla Kopciuszka…